BIOLOJİ-BİLİM - DUYU ORGANLARI
   
UZMAN BİYOLOJİ ÖĞRETMENİ SELAHATTİN ARAS TARAFINDAN HAZIRLANAN BİYOLOJİ ALEMİNE HOŞGELDİNİZ
  HAKKIMDA
  ANA SAYFA
  BİYOLOJİ.9.(YENİ SİSTEM)
  BİYOLOJİ-10
  BİYOLOJİ.11.(YENİ SİSTEM)
  BİYOLOJİ-12
  => BESLENME VE SİNDİRİM SİSTEMİ
  => GAZ ALIŞ VERİŞİ=SOLUNUM SİSTEMLERİ
  => DOLAŞIM VE VÜCUT SAVUNMASI
  => HAYVANLARDA BOŞALTIM
  => HAYVANLARDA HAREKET VE DESTEK SİSTEMLERİ
  => DENETİM VE DÜZENLEME
  => DUYU ORGANLARI
  => ENDOKRİN SİSTEM
  => DAVRANIŞ
  => HAYATIN BAŞLANGICI EVRİM
  DERS ANLATIM VİDEOLARI
  yazılı soru-cevapları
  ONLİNE BİYOLOJİ TEST
  BİYOLOJİ SÖZLÜĞÜ
  ÖSS BİYOLOJİ İLE İLGİLİ ÇIKMIŞ SORULAR
  SİGARA VE ZARARLARI
  DÜNYA AIDS GÜNÜ
  İLETİŞİM
  YILLIK PLAN VE ZÜMRE TOPLANTILARI

DUYU ORGANLARI
Canlı sistemler çevreden gelen fiziksel, kimyasal, mekaniksel, optiksel uyarıları(değişimleri) Serbest sinir uçlar ile veya sinirlerin bağlı olduğu almaçlardan (reseptörler) alıp merkezi sinir sistemine ileten duyu sinirleridir. Duyu sinirlerinin uyartıyı aldığı almaçların bulunduğu yapılara duyu organı denir. Duyu sinirlerinin getirdiği uyartılar beyin ve omurilikte değerlendirilerek oluşan cevabı ilgili organlara taşıyan motor sinirleridir. Motor sinirleri kas, salgı bezi veya duyu organlarına (Efekt ör) uyartıyı taşır. Organ tepkiyi gösterir. Almaçlarla efekt ör ler aynı dokuda bulunur. Duyu hücrelerinin farklılaşması ile almaç ve efekt ör hücreler oluşur. Uyartı sayısının artması ile tepki şiddetide artar. İnsan Vücudunda çevreden gelen değişiklikleri algılayan duyu organları 5 tanedir.

1.Tat=dil

2.Koku=Burun

3.Dokunma=Deri

4.Görme=Göz

5.İşitme=Kulak

 GÖRME=GÖZ

 Işık duyusunu alan reseptörlere foto reseptör denir. İnsanda foto reseptörler dalga boyu 4000–7600 Angstron arasındaki ışığa duyarlıdır.

  Bir hücrelilerde ve Omurgasız hayvanlarda ışığa duyarlı pigment hücreleri var. Öglenada stigma ışık şiddetini ayırt eder. Solucanların sırtında ışığa duyarlı reseptörler var. Bu reseptörler aydınlığı ayırt eder. Işığa yönelir veya uzaklaşırlar.

 Bazı omurgasızlarda foto reseptörler dağınık veya toplu haldedir. Pigment hücreleri toplu halde basit göz oluşur. Bu gözle ışığın yönü belirlenir. Yassı kurtlarda görülür. Medüz ve yumuşakçalarda yardımcı organ vardır.(göz kapağı. Lens.)

  Göz embriyonun ektoderm tabakasından gelişir. Göz sinirleri retinanın yanında gonglion içinde bulunur. Böceklerde basit ve bileşik göz görülür. Çisim lerin şekli ve rengi ayırt edilir. Nokta göz alnın ortasında duyu sinirleri uyarıyı reseptörlerden alır. Petek göz ise çok sayıda hücreden oluşur bulanık görüntü sağlar. Renkleri algılar.

 Omurgalılarda dıştan içe doğru üç tabakadan oluşur.Gözde yardımcı organlar vardır.Komple görmeyi sağlayan yapılardır.Yardımcı kısımlar,kaş,kirpik,göz kapağı,göz yaşı bezi,göz çukuruna göz yuvarlağını bağlayan kaslar.

 İnsanda göz iki kısımda incelenir.

1.Göz küresi

2.Yardımcı organlar.

1.GÖZ KÜRESİ.2,5CM CAPINDA 10GR AĞIRLIĞINDA DIŞTAN İÇE ÜÇ TABAKADAN OUŞUR. Biyokameradır.

a.sert tabaka

b.damar tabaka

c.ağ tabaka

a.SERT TABAKALSklera: Kalın fibröz bağ dokudan yapılıdır. Göz küresinin korunmasını sağlar. Göz kaslarının tutunma yeridir. Ön kısımda çıkıntı oluşturarak kornea yı oluşturur. Kornea ışığın göze girmesini ve toplanmasını sağlar.(gece aktif olan hayvanlarda kornea büyüktür.)Kornea ve sert tabaka lenf sıvısı ile beslenir. Burada kan damarı bulunmaz. Hastalık anında kan damarı kenarlardan ortaya doğru uzanarak beslenmeyi sağlar.(Gözün kanlanması)

b.DAMAR TABAKALPİGMENT TABAKAJ:Kan damarı ve pigment bakımından zengindir. Işığı emer ve görüntünün bozulmasını önler. Işığı yansıtmaz. Kan damarları retinayı besler. Üç kısımda incelenir.

1Kirpikli kısım: Damar tabakanın önünde düz kasları bulunduran üçgen şeklinde yapıdır. Göz merceği asıcı bağlarla kirpikli çimse bağlanır. Kaslar merceğin incelip kalınlaşmasını sağlar. Görüntünün sarı nokta üzerine düşmesini sağlar.

2.İris: Merceğin ön kısmında damar tabakanın duyarsızlaşması ile gözün renkli kısmı iris oluşmuştur. Sert tabakanın iç yüzeyine tutunan orta sı delik bölme şeklinde düz kaslardan meydana gelmiştir. Orta kısma göz bebeği denir. Işığın giriş yeridir. İristeki düz kaslar göz bebeğinin daralıp genişlemesini sağlar. Göze giren ışığı ayarlar. Işığın merceğe geçişini sağlar.İristeki pigment hücreleri ışığı emer gözün içinde karanlık odayı oluşturur.Görüntünün net oluşmasını sağlar.

3.Göz merceği: Lens. Göz bebeğinin arkasında 1cm çapında ince kenarlı mercektir.(bikonveks) Asıcı bağlarla kirpikli çimse bağlıdır.Düz kanlarların kasılıp gevşemesi ile lensin boyu değişir.Dolayısıyla odak noktası değişir.Görüntü sarı noktaya düşer.Net görme sağlanır.

Saydam tabaka ile iris arsı boşluğa ön oda denir. Özel sıvı ile doludur. Mercek ile irs arasına arka oda denir. Burası jel atimsi sıvı ile doludur.

c.AĞ TABAKA(RETİNA):Çok sayıda reseptörlerin bulunduğu iç tabakadır. Retinanın arkasındaki en iyi görme alanına sarı leke(sarı nokta) denir. Burada iki farklı reseptör vardır. Göze sinirlerin girdiği yere kör nokta denir burada reseptör bulunmaz.

1.Çomak reseptörleri: Düşük yoğunlukta siyah beyaz görüntüleri algılar. Retinada dağınık bulunurlar. Çomak hücrelerinde ışığa duyarlı rodopsin maddesi var. A vitamini rodopsin maddesinin ön maddesidir. A VİTAMİNİ OLMADIĞINDA BU MADEDE OLUŞMAZ. Gece körlüğü olur. Çisim leri yandan daha iyi görürüz.

2.Koni reseptörleri: Kırmızı, yeşil, mavi renge duyarlıdır. Sarı noktada yoğun bulunur. Renkli görmemizi sağlar. Balık ve insanda bulunur. Bazı omurgalılarda vardır.

Gözün üç tabakasını delen sinirlerin akson uzantılarına optik sinir demeti denir. Bunlar kör noktadan dışarı çıkar. Sinirlerin dentritleri retinaya yayılmıştır.

 Göz merceğinin arkasına karanlık oda denir. Saydam sıvı ile doludur. Camsı sıvıda denir. Retina ile mercek arasını doldurur. Merceğin sabit kalmasını sağlar.

 Ön odadaki sıvıyı kirpikli çisim salgılar. Bu sıvı göz içi basıncını oluşturur. Buradaki sıvı kornea ve merceği besler. Gözün şeklini korur.

 Bu salgılama ile kanallara boşaltım arasındaki dengesizlik göz tansiyonunu oluşturur.

2.GÖZÜN YARDIMCIKISIMLARI. Kaşlar Gözü yoğun ışıktan korur. Alından gelen terden gözü korur.

Göz kapakları içi yumuşak dışı deri yapısında kaslarla hareket eden kapakların iç yüzeyi kan damarınca zengindir. Kapak duvarı içinde sıvı salgılayan küçük bezler bulunur. Bu sıvı gözün ön yüzünü temizler, toza karşı gözü korur.

Gözyaşı bezi, gözyaşı salgıları göz çukurunun iç kısmında toplanır. Buradan ince kanallarla burun boşluğuna açılır. Bu kanala gözyaşı kanalı denir. Gözün ön yüzünü nemli tutar, temizler, lizozom enzimleri olan sıvıdır. Besin ve su kornea ya ulaşırken mikropları öldürür.

  GÖRME OLAYI: Göz fotoğraf makinesi gibidir. Retina film. Lens makinenin merceği. irs ise diyagrama benzetilir. Cisimlerden yansıyan Işık şu sırayı takip eder. 

Işık---Kornea—Ön oda—Aka oda—Göz merceği---Camsı sıvı---Retina

Retinada oluşan ters görüntü Optik kiazmaya gider. Optik kiazmadan görme merkezine taşınır.

İleri yaşlarda merceğin ışığı geçirgenliği azalır. Buna katarakt denir.

Miyop.(yakın gören göz)Mercek uzamıştır. Kalın kenarlı mercekle tedavi edilir.

Hipermetrop.(uzak gören göz).Mercek kalınlaşmış. İnce kenarlı mercekle tedavi edilir.

Astigmat. Göz merceği, kornea kavisleşir. Silindirik mercek kullanılarak tedavi edilir.

Presbitlik. Yaşlandıkça mercek esnekliği azalır. İnce kenarlı mercekle tedavi eldir.

Şaşılık. Kirpikli ve iris kaslarının düzensizliğidir.

Gözde ışığı kıran yapılar; a-Kornea b-Göz merceği
Gözde duyu hücreleri;
a-Çubuk hücreleri -ışığı algılar
b-Koni hücreleri-renk algılar (Mavi-yeşil-kırmızı)

Işığın görme oluşuncaya kadar geçtiği yapılar:Kornea-Göz bebeği-Mercek-Camsı cisim-Retina(duyu hücreleri)-Duyu sinirleri-Orta beyin(optik kiyazma)-Beyin kabuğu(görme merkezi)
Göz kusurları:

                       

               DOKUNMA=DERİ

 

 

 

Koruyucu tabaka olarak görev yapar. Dokunma organı olarak görev yapar. Etrafımızdaki maddelerin çisim lerin sert, yumuşak, ısısını, gibi özelliklerini algılar.

Deri iki tabakadan oluşur.

1.Epidermis

2.Peridermis.

 1.EPİDERMİS=ÜST DERİ: Derinin üst kısmını oluşturur. Çok katlı keratinden olur. Üzeri, derideki bezlerin oluşturduğu, gerek Epitel hücrelerinin oluşturduğu özel koruyucu tabakadır. Bu özel koruyucu tabaka kimyasal, fiziksel etkilere karşı koruduğu gibi mikroplara karşıda koruyucudur. Mikropların girişini engeller. Kan damarı ve sinir hücresi taşımaz. Damarlardan buraya ulaşan sıvı ile beslenir. Avuç içi ve ayak tabanında kalındır.

 Epidermiste melanosit(pigment hücreleri) ile merkel hücreleri bulunur. Melanosit hücrelerin sitoplazmalarında renk maddeleri var deriye rengi verir.(malpighi tabakasıda denir) Merkel hücreleri ise duyu reseptörleridir. Duyuları alır. Epidermisin alt kısmındaki Epitel hücreleri mitoz bölünür. Üste doğru hücrelerin sitoplazmalarında Keratin miktarı artar ve hücre ölür. Ölen hücreler dökülür. Dolayısı ile epidermis sürekli kendini yeniler.

 2.DERMİS=ALT DERİ:4 mm kalınlığında olup, Kollojen ve elastiki bağ doku liflerinden oluşmuştur. Kan damarı ve sinir hücreleri bakımından zengin. Düz kaslar, dokunma çisimçikleri, ter ve yağ bezleri, kıl kökleri ve lenf damarları bulunur. Duyu sinirleri, serbest sinir uçları ve duyu reseptörleri bulunur.

 Kan damarları deriyi besler ve Vücut ısısını ayarlar. Düz kaslar kıl köklerine bağlı olup kılın hareketini sağlar. Deriye sempatik sinirler gelir. Parasempatik sinirler gelmez.

  Dokunma duyusu, üst derinin altında ve alt derinin üstünde bulunan dokunma reseptörleri ile alınır.Bu reseptörler;serbest sinir uçları,Meisner cisim çiğ,Rufini çisim çiği,pacini çisim çiği dır.Bu duyular kapsüllü ve kapsülsüz olarak iki grupta incelenir.

1.Kapsüllü reseptörler:

a.Serbest sinir uçları: Derinin her tarafında bulunur. En az özelleşen reseptörlerdir. Ağrı dokunma acı basınç ısı gibi uyarıları alır. Sinir uçları kılın en hassas hareketini algılar

b.Merkez diskleri: Saçsız deri ve kıl folikül lerinde bulunur. Uçları düğme şeklinde olup epidermis içinde sonlanırlar. Dokunma duyusunu alılar.

 2.Kapsüllü reseptörler.

a.Meisner çisim çiği. Kılsız deride bulunur. Üst derinin altında bulunur. Deriye uzun ve hassas temasları algılar.

b.Pacini çisim çiği. Mekanik değişimleri algılar. Basınç a karşı duyarlıdır. Alt derinin derinliklerinde bulunur. Bağ doku içindedir. Sinir aksonları kendi etrafında kıvrılarak pacini çisim çiğini oluşturur. El ve ayak altı deride bulunur.

c.Ruffuni çisim çiği. Sıcaklığı algılar.

d.Krause çisim çiği. Vücut ısısından az olan ısıları alır.

 

 

DERİNİN GÖREVLERİ:

1.Koruma görevi. Fiziksel ve kimyasal(epidermis bu görevi yapar)

2.Mikropların vücuda girişini engeller(epidermi bu görevi yapar)

3.Vücut ısısını düzenler. Zararlı ışınları emer. Su kaybını önler.

4.Solunum yapar. Gaz alış verişi yapar.

5.Ter bezleri ile boşaltım yapar. Terlemeyle tuzları dışarı atar.

6.Vücudun nemli kalmasını sağlar. Yağ bezleri ile. Bazı ilaçların emilmesini sağlar.

7.Vücut şeklini korur. Bütünlük sağlar.

                   

    İŞİTME VE DENGE ORGANI(KULAK)

Hayvanların çıkardığı sesi duyan yapılardır.

Ateş böceği ve çırçır böceğinde işitme görevini timponal organ yapar.

Omurgalılarda işitme organı kulaktır. Balıklarda zar, iletken kemikler ve Kohlea yoktur. Kurbağa ve sürüngenlerde vardır. Kolum ela denen bu kemikler oval pencere ile kulak zarı arasında yer alır. Sürüngen ve kuşlarda Kohlea var. Memelilerde işitme ve denge organı kulaktır. Ses ve yer çekimini algılayan reseptörler aldıkları uyarıyı sinirlerle beyne iletirler.

 KULAK: Üç bölümde incelenir.

1.Dış kulak

2.Orta Kulak

3.İç Kulak. 

1.DIŞ KULAK: Karada yaşayan Omurgalılarda bulunur. Sesi toplayıp yükselterek orta kulağa ulaştırılır. Kulak kepçesi, Dış kulak yolu ve Kulak zarından oluşur.

 Kulak Kepçesi. Sesi toplar ve yönünü belirler, kıkırdaktan yapılı

Kulak Yolu. Ses dalgalarını kulak zarına ileten S şeklinde borudur. Dışı kıkırdak kısma içi ise şakak kemiği içine gizlenmiştir. Dış kısımda tüyler ve mucus salgılayan goblet hücreleri bulunur. Tüy ve mucus salgısı tozları tutar. Kulak kirini oluşturur.

Kulak zarı. Dış kulakla iç kulak arasında bulunur. Kollojen bağ doku ipliklerden yapılmış esnek yarı saydam zardır. Çekiç kemiğine bağlıdır. Çekiç kemiğinin sapı kalak zarının iç yüzeyine yapışıktır. Bu düşük frekanslı seslerden rahatsız olmayı önler.

2.ORTA KULAK: İşitme kemikleri, Östaki borusu ve kaslardan oluşur.

İşitme kemikleri. Sırasıyla Çekiç, Örs ve Üzengiden oluşur. Vücudun en küçük kemikleri olup aralarında eklem vardır. Çekiç kemiğinin sapı kulak zarının ortasına iten yapışıktır. Örs çekik kemiği ile üzengi kemiğine bağlı. Üzengi kemiği bir taraftan örs kemiğine bağlı bir taraftan iç kulaktaki oval pencereye bağlıdır.
Kulak zarından alınan titreşimler 20–25 kat artırılarak oval pencereye iletilir.

Östaki borusu, Orta kulaktan yutağa acılan kanaldır. Kanalın yutak kısmında kapak bulunur. Orta kulaktaki hava basıncını dengeler. Denge bozulduğunda kapak açılır. Denge sağlanır.

İnsan 1000-3000Hz frekanslı sesleri algılayabilir.

3.İÇ KULAK: Şakak kemiği içinde bulunur. Çok iyi korunur. İşitme ve denge duyularını alan yapıları bulunduran organdır

a.Dengeyi alan kesecik ve tulumcuklar ile İşitmeyi alan b.labirentlerden(salyangoz=Kohlea) oluşmuştur.

a.Dengeyi alan yarım daire kanalları ve bununla bağlantılı Tulumcuk ve kesecik var. Tulumcuk ve kesecikleri içi endolenf denen sıvı ile doludur. Bunların tabanları küçük duyarlı tüylü hücrelerle döşenmiştir. Başın hareketi ile endolenf sıvısı hareket etmez. Ters yönde oluşan basınç tabandaki ampul şeklindeki hücrelerin tüyleri ile impuls oluştururlar. İmpuls organizmanın bozulan dengesini ilgili organa iletir. İlgili organlarda ve başta oluşan tepki hareketi ile denge sağlanır. Tüylü hücrelerin hücrelerinde bulunan otolit taşları yer çekimi etkisi ile titrek hücrelere basınç yapar. Bu hücrelerde ilgili organlarda tepki oluşturarak denge sağlanır.

b.İşitme Organı kulakta sinirsel uyarıyı ses dalgalarına çeviren organ Korti organıdır.

 Korti organı(Salyangoz=Kohlea)

İç kulakta bulunan üç kanal vardır. Burada Kohlea, Vestibular ve yarım daire kanalları bulunur. Kanalların içinde peri lenf sıvı bulunur.

Kohlea bir eksen etrafında kendi etrafında iki buçuk defa kıvrılır.

Vestibular kanal. Kohlea nın üst kısmında bulunur. Oval pencereden gelen titreşimleri taşır.

Tim panik kanal. Kohlea nın alt kısmında yer alır. Vestibular kanaldan gelen titreşimler yuvarlak pencereye taşınır.

Yuvarlak pencerenin titreşmesi ile temel zardaki titrek tüyler uyarılır.

Kohlea kanal Vestibular kanala tim panik kanal arasında yer alır. İşitme organı kor tinin bulunduğu yerdir. İçinde endo lenf sıvı vardır.

Tim panik kanalı ayıran zar üzerinde titrek tülü reseptörler var. Tüylü hücreler üzerinde çatı zarı var. Bu zarı bir uçu serbest, bir ucu temel zara bağlı. Tüylü hücreler duyma sinirlerindeki impulsları başlatır. Duyu sinirleri aldıkları uyarıyı beyne iletir ve duymamızı sağlar. Duyma şu sırayla olur.

Ses Kulak kepçesi ile kulak yoluyla kulak zarına iletilir.

Titreşen kulak zarı titreşimleri çekiç örs üzengi kemikleri ile oval pencereye aktarır.

Oval penceredeki titreşimler peri lenf sıvısına geçer ve Vestibular kanaldaki sıvı ile kohlea kanalındaki Korti organına gelir.

Korti organındaki titrek tüyler titreşimlerle sinirsel impulsu oluşturur ve duyu sinirlerine impulsu iletir.

Duyu sinirleri beyine uyarıları taşıyarak duymamızı sağlar.


Cisimlerden gelen titreşimlerin ses olarak algılanıncaya kadar takip ettiği yol :Kulak kepçesi-Dış kulak yolu-Kulak zarı-Çekiç,Öre,Özengi kemikleri-Oval pencere-kohlea-Korti organı(Duyu hücreleri)- Duyu sinirleri-Beyin(İşitme merkezi)

KOKU=BURUN

 

 Hayvanlarda besin arama, hayvan gruplarında bireysel ilişki, üreme, haberleşme gibi görevleri var. Böcekler antenleri ile koku alır. Dişi böcekler feroman denen madde salgılayarak uzaktaki erkek bireyi çiftleşmeye davet eder. Anteni kesilen böcek koku alamaz ve ölür. Karada yaşayan hayvanlarda koku alma gelişmiştir. Köpekler çok güçlü koku alırlar.

  Gaz halinde yayılan maddelerin kokuları alınır. Burun dışta kabartı gibidir. Kabartının içi burun boşluğudur. Burun boşluğunun iki yanı koku almaz. Boşluğun üst tarafında küçük bir alanda koku alma için özelleşmiş reseptörler var. Koku alma bölgesindeki mucous salgılayan epitel tabaka katında destek kanal duyu hücreleri var Bu hücrelerin içindeki salgı pigment hücreleri sarı renktedir. Bu nedenle sarı görünen bölgeye sarı nokta denir. Bu hücrelerin her biri duyu siniri ile bağlantılıdır. Koku reseptörlerde oluşan uyartılar duyu sinirleri ile merkezi sinir sistemine taşınır. Burada bulunan destek hücreleri mucus salgılar. Mucus salgısı koku reseptör hücresi ile destek hücresinin üzerini örter(burun boşluğu ile direk temasını engeller)

 Koku hücrelerinin tabanından ince teller çıkar ve duyu sinirine bağlanır.

 Koku reseptörleri aslında sinir hücresidir. Sinir hücrelerinin akson uzantıları koku soğancığına geçer burada koku reseptörleri ile temas kurarak uyartıyı alır.

Koku hücreleri içinde kirpi uzantısı koku çomağı ve kesecikler bulunur. Koku alma hücreleri çabuk yorulur. Aynı hücre ile farklı kokular algılanır.

 Burun koku alır, havayı içindeki mukus ve kıllarla süzer ve havayı Vucut ısısına kadar ısıtır.

 

 TAT=DİL

  Böceklerin ekstrem iteleri(üyeleri) ve ağız parçalarında tat alma reseptörleri var. Şeker, tuz, su algılamak için özelleşmiştir. Kelebeklerde tat alma gelişmiştir.

  İnsanda dilin üstünde yanında ve ağzın iç yüzeyinde bulunur. Üst yüzünde fazladır. Dildeki Papilla denen çıkıntılarda tat tomurcukları bulunur. Papilla tat alma hücrelerinden ve destek hücrelerinden oluşur. Hücreler, iplik, yaprak, çanak, mantar şeklindedir Dil Epitel içine gömülü tat alma hücresi(Papilla)4–15 tanesi bir arada bulunur. Aralarında destek hücreleri bulunur. Reseptörlerin(Hücrelerin) kirpikleri tomurcuğun deriye acılan lezzet tomurcuğu içindedir. Her lezzet tomurcuğunda 50 ye yakın sinir aksonu var. Her akson beş reseptörden uyartı alır. Ancak sıvıların tadı alınır. Tat alınmasında ısı, koku, temas duyularıda etkilidir.

 Dilin ucu tatlıyı ve tuzluyu, yan tarafı ekşiyi, arkası acıyı alır.

 Dil, tat alma duyusu ile dokunma duyusu olarak görev yapar. Konuşma yutma çiğneme gibi görev yapar.

  Dilde kemoreseptörler bulunur. Kimyasal maddelerle uyarılırlar.

İkincil duyu hücreleridir. Sinir hücreleri akson uzantıları ile uyarıyı alır.

          

DERİNİN GÖREVLERİ:a

1.Koruma görevi. Fiziksel ve kimyasal(epidermis bu görevi yapar)

 

2.Mikropların vücuda girişini engeller(epidermi bu görevi yapar)

 

3.Vücut ısısını düzenler. Zararlı ışınları emer. Su kaybını önler.

 

4.Solunum yapar. Gaz alış verişi yapar.

 

5.Ter bezleri ile boşaltım yapar. Terlemeyle tuzları dışarı atar.

 

6.Vücudun nemli kalmasını sağlar. Yağ bezleri ile. Bazı ilaçların emilmesini sağlar.

 

 

7.Vücut şeklini korur. Bütünlük sağlar.

 

 

DEĞERLENDİRME SORULARI

 

SORU 1:Vücudu dışarıdan gelen fiziksel darbelere karşı koruyan derinin üst tabakası hangisidir?

A:Dermis

B:Epidermis   

C:yağ doku  

D:bağ doku   

E:salgı bezleri

 

 

SORU 2:Parlak mavi renkle bilyenin önce şeklinin sonra rengini algılarız. Bunun nedeninin hangi ifade açıklar.

 

A:Koni hücreleri sadece sarı noktada bulunur.

B:siyah beyazı açıklayan çomak hücreleri gözün retinasında sarı nokta dışında da bulunur.

C:Görüntü önce sarı noktaya düşer

D:Korneanın yandan gelen ve renk duyusunu uyaran ışığın dalga boyarını yansıtması

E:siyah beyaz etki yapan ışınların daha etkin olması

 

S.3:Memelilerde rodopin maddesi siyah beyaz görmeyi sağlar. Bu madde nerede faza bulunur?

 

S.4:İnsanın görüş alanı içindeki görmesinin nedeni hangisidir?

A:Göz merceğinin uyum yapması

B:İki gözün birlikte kullanılması

C:Göz kaslarının gözü sağa sola çevirmesi

D:cisimlere dikkatle bakılması

E:öz bebeğinin büyüyüp küçülmesi

 

S.5 :İnsanın karanlıktaki cismi net görmeye çalışması sırasında hangisi gerçekleşmez?

 

A:Işınların (karanlıktaki cisimden gelen) göre hücrelerini uyarması

B:Göz bebeğinin genişliğinin değişmesi

C:Işınların korneada kırılması

D:Göz merceğinin kalınlığının değişmesi

E:Işınların göz merceğinde kırılması

 

S.6:Göze gelen ışık hangi yapılarda kırılır?

I:Kornea    II:göz merceği    III:iris    IV:retina

A:I   B:III,IV    C:I,III  D:I,IV   E:hepsi

 

 

S.7:Ses dalgaları insan kulağında hangi sıra ile iletilir?

I:zar    II:oval pencere   III:korti organı    IV:çekiç kemiği

 

A:I,II,III,IV    B:I,III,IV,II   C:II,III,IV,I   D:II,IV,I,III   E:I,IV,II,III

 

S.8: İnsanda dengenin sağlanması için kulakta görevli yapılar hangileridir?

I:tulumcuk  II:kesecik   III:yarım daire kanalları   IV:otolit taşları  V:yuvarlak pencere

A:I,III   B:I,III,V    C:I,II,IV    D:IV,V    E:I,II,III,IV

 

S.9:sesin algılanmasında

I:otolitlerin reseptörler üzerinde yer değiştirmesi

II:reseptörlerin mekanik olarak uyarılması

III:uyarının mercek aracılığı ile reseptöre iletilmesi

A:I   B:II   C:I,II   D:I,III    E:II,III

 

S.10:Koku ala duyusu ile ilgili hangisi doğrudur?

I: Sarı bölgede koku reseptörleri bulunur.

II: Koku reseptörleri birer sinir hücresidir.

III: Koku alma duyusu çabuk yorulur.

IV: mucus salgısı koku reseptörlerinin uyarılmasını sağlar.

A:I,II    B:II,III   C:II,IV    D:I,II,III  E:I,II,III,IV

 

S.11:Tat alma duyusu ile ilgili hangisi yanlıştır?

A:Tat tomurcukları suda çözünen maddelerin tadını alır.

B:Tat tomurcukları reseptör hücrelerinden oluşur.

C:Reseptör hücrelerinin rejenarasyon yetenekleri fazladır.

D:Reseptörler aldıkları uyarıyı duyu sinirleri ile omurilik organına iletir.

E:Papila denen çıkıntılarda tat tomurcukları vardır.

 

S.12: Aşağıdaki yapılarda hangisinde işitme ile ilgili sinirler bulunmaz

A:Dış kulak

B:Orta kulak

C:Kohlear kanalı

D:Kulak yolu

E:Vestibular kanalı

 

S.13:Kulakla ilgili yapılardan hangisi yanlış yapılmıştır?

A:Kulak yolu –dış kulak

B:Kulak zarı- orta kulak

C:Kemikler –orta kulak

D:Vestibular kanalı-iç kulak

E:Kesecik-iç kulak

 

S.14:Hangisi göz uyumu ile ilgili değişikliklerdir?

I:Reseptörlerin uyarılması

II:Mercek kanalının değişmesi

III:Göz bebeğinin genişliğinin değişmesi

IV:Işınların göz merceğinde kırılması

A:IV    B:I,II,III    C:I,III   D:I,III,IV    E:II,III,IV

 

S.15:Deride en büyük mekanik duyu reseptörü hangisidir?

A:Merkel disk

B:Serbest sinir uçları

C:Pacini cisimciği

D:Rufini cisimciği

E:Meisner cisimciği

 

S.16:Hangi reseptör çabuk yorulur?

I:Meisner cisimciği

II: Krouse cisimciği

III: Rufini cisimciği

IV:Pacini cisimciği

A:I   B:II  C:III   D:II,III    E:I,III,IV

 

S.17:Aşağıdaki yapılardan hangisi işitme ile ilgili sinirleri hangisidir?

A:Dış kulak

B:Orta kulak

C:Kohlear kanalı

D:Kulak yolu

E:Vestibular kanal

 

S.18:İnsan derisinde dokunmaya karşı duyarlılık yoksa hangi reseptör iş görmez?

A:rufini cisimciği

B:serbest sinir uçları

C:kıl kökü

D:kırause cisimciği

E:meisner cisimciği

 

S. 19:I:uzağı iyi görmeme

              II:gözün optik ışını ekseni kısaltası

              III:yakını iyi görmez

              IV:ince kenarlı mercek

Hangileri hipermetrop göz kusuru belirtileridir?

A:I,III   B:I,IV   C:II,IV   D:II,III,IV   E:I,II,III,IV

 

  S.20.Yakındaki çimsi net gören insan hemen uzağa baktığında karanlıktaki çimsi net göremez.Bu durumu hangi ifade ile açıklayabiliriz.

a.Göz bebeğinin büzülüp büyümesi.

b.Işınların göz merceğinde kırılması.

c.Göz merceğinin kalınlığının aynı kalması

d.Görüntünün kör noktaya düşmesi

e.Işınların korneada kırılması.

 

S.21.Göze gelen ışığın sarı noktaya ulaşıncaya kadar Takip ettiği yol hangisidir.

I.Göz merceği

II. Göz bebeği

III. Camsı sıvı

IV. Kornea

a.I.II.III.IV    b.IV.II.I.III  c.I.III.II.IV  d.IV.III.II.I e.IV.I.III.II

 

S.22.Hangisi gözün damar tabakası ile ilgili değildir.

a.Göz bebeği b.Silli Kas c.Göz pigmentleri d.Kornea e.Silli Bağlar

 

S.23.Hangi göz kusuru mercek kullanılarak düzeltilemez.

a.Miyopluk b.Hipermetropluk c.Astigmat d.Renk körlüğü e.Persbletlik

 

S.24.Hangisi sesin orta kulaktan iç kulağa geçtiği yoldur.

a.Üzengi-Yuvarlak pencere

b.Çekiç-Yuvarlak pencere

c.Üzengi-Oval pencere

d.Örs-Oval pencere

e.Örs-Tulumcuk

 

S.25.Hangisi denge ile ilgili görevli değildir.

a.Keseçik b.Tulumcuk c.Otolit d.Korti organı e.Vestubular kanalı

 

S.26.Uzun süre yüksek sesli ortamda çalışanlar zamanla yüksek tonlu sesleri duymaz olurlar. Bunun nedeni hangisi olabilir.

a.Kulak zarının yırtık olması

b.Otolit taşlarında duyarlı hücrelerin zarar görmesi

c.Korti organındaki hücrelerin zarar görmesi

d.Otolit taşlarının görev yapmaması

e.Kulak kepçesinin iyi görev yapmaması

 

S.27.Tat alma duyusu ile ilgili yapılar hangileridir.

I.Papilla II.Sarı bölge  III.Tat tomurcuğu IV.Çomak hücreleri

a.I.II b.I.III c.I.IV d.I.II.III.IV e.III.IV

 

S.28.Derideki duyu reseptörlerinin hangisinin görevi yanlış verilmiştir.

a.Merkel diskler-Dokunma

b.Rufini-              Sıcak soğuk algılama

c.Meisinir Çimsi  Dokunma

d.Pacinni çimsi     Ağrı algılama

e.Krause Çimsi     Soğuk basınç

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   
Bugün 3 ziyaretçi (48 klik) burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol